Trang phục truyền thống của người La Hủ ở xã Pa Vệ Sủ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu là một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa dân tộc, đặc biệt được gìn giữ và thể hiện rõ nét trong những dịp lễ hội, Tết cổ truyền và các sự kiện trọng đại như cưới hỏi. Những bộ trang phục này không chỉ mang vẻ đẹp đặc trưng riêng biệt mà còn thể hiện sự khéo léo trong kỹ thuật may vá, thêu thùa cũng như phong tục, tín ngưỡng và quan niệm thẩm mỹ của cộng đồng người La Hủ.
Trang phục của phụ nữ La Hủ là một tổng hòa sinh động giữa màu sắc, hoa văn và phụ kiện trang trí, tạo nên một tổng thể nổi bật, bắt mắt nhưng cũng rất hài hòa. Trong hình ảnh, phụ nữ thường mặc áo dài tay ôm sát thân, được phối màu rực rỡ, đặc biệt là sự kết hợp giữa các tông đỏ, hồng, vàng, xanh lá và đen. Tay áo thường được may từ các mảng vải khác màu, xếp lớp hoặc may chắp nối một cách tinh tế, tạo điểm nhấn thị giác mạnh mẽ. Trên áo còn được đính nhiều hàng cúc bạc hoặc đồng hình tròn, trải dọc phía trước thân áo như một dạng trang sức gắn liền với trang phục, vừa tạo sự duyên dáng vừa thể hiện sự sung túc, phồn thịnh theo quan niệm dân gian.
Một phần không thể thiếu của trang phục nữ là chiếc váy dài màu đen tuyền, suôn thẳng, không xòe rộng nhưng vẫn mềm mại theo từng bước đi. Váy thường được đính thêm họa tiết dệt hoặc thêu tay ở viền, có thể là các hoa văn hình học hay biểu tượng đặc trưng trong đời sống người La Hủ. Thắt lưng thường không quá nổi bật nhưng có tác dụng giữ dáng và tạo sự cân đối cho bộ trang phục.
Điểm nổi bật nhất trong trang phục nữ La Hủ là chiếc mũ đội đầu truyền thống. Mũ được làm từ vải đen, may thành dạng hình tròn, ôm sát đầu, được trang trí bằng nhiều tua rua rực rỡ sắc màu, đặc biệt là các quả bông len màu đỏ, hồng, vàng, xanh, tạo nên một "vầng hào quang" rực rỡ xung quanh đầu người đội. Ngoài ra, có thể thấy trên mũ còn có thêm các phụ kiện như chuỗi hạt cườm, đồng xu nhỏ hay gương bạc – những vật mang ý nghĩa cầu may mắn, bình an, và cũng là biểu hiện cho sự duyên dáng của người phụ nữ.
Trong các dịp lễ hội như Tết cổ truyền, lễ mừng lúa mới hay lễ hội cầu mùa, phụ nữ La Hủ thường diện trang phục đầy đủ và tỉ mỉ nhất, không chỉ để thể hiện sự tôn kính với tổ tiên mà còn là dịp để phô diễn vẻ đẹp văn hóa dân tộc. Trong ảnh chụp vòng tròn nhảy múa, ta thấy rõ sự đồng bộ trong trang phục nữ giới, từ màu sắc áo, váy đến cách đội mũ, tạo nên một không gian văn hóa sống động giữa núi rừng Tây Bắc.
Trái ngược với sự rực rỡ của phụ nữ, trang phục nam giới người La Hủ lại thiên về sự giản dị, kín đáo và thể hiện tinh thần vững chãi. Nam giới thường mặc áo dài tay màu đen, cổ đứng, khuy cài trước hoặc dạng xẻ tà. Áo được may theo dáng suông rộng, tạo cảm giác thoải mái trong sinh hoạt và lao động, đồng thời vẫn giữ được nét nghiêm trang trong các dịp lễ hội.
Quần của nam La Hủ cũng làm từ vải đen, ống rộng, tạo sự thuận tiện trong di chuyển, đặc biệt phù hợp với điều kiện địa hình miền núi. Trên nền trang phục đen tuyền, điểm nhấn nằm ở chiếc khăn đội đầu và khăn choàng cổ. Khăn đội đầu thường được làm bằng vải mềm, quấn gọn theo kiểu khăn xếp hoặc dạng mũ tròn giống nữ, nhưng được trang trí đơn giản hơn, chỉ điểm thêm một vài bông tua len màu sắc để tạo sự hài hòa với trang phục nữ trong những dịp đặc biệt. Khăn choàng cổ thường là khăn trắng có gắn thêm các tua màu – một yếu tố trang trí nhẹ nhàng nhưng vẫn giữ được sự tinh tế trong tổng thể trang phục.
Trong ảnh chụp tập thể, có thể thấy rõ sự phân biệt giữa trang phục nam và nữ nhưng đồng thời cũng nhận ra một sự hòa quyện đầy khéo léo. Nam và nữ cùng mặc đồ truyền thống khi đứng chụp trước ngôi nhà gỗ – không gian mang đậm nét bản địa – cho thấy sự tôn trọng và niềm tự hào với bản sắc văn hóa dân tộc. Sự đồng điệu về màu sắc giữa các chi tiết như khăn tua rua, mũ đội đầu, cúc áo và những họa tiết thêu nổi thể hiện tính cộng đồng cao trong các dịp hội hè của người La Hủ.
Ngoài yếu tố thẩm mỹ, trang phục truyền thống người La Hủ còn mang trong mình yếu tố tâm linh và phong tục tập quán. Mỗi chi tiết, mỗi hoa văn đều mang một ý nghĩa riêng – có thể là lời cầu chúc cho mùa màng bội thu, gia đình hạnh phúc, sức khỏe dồi dào hay sự sinh sôi nảy nở của con cháu. Đối với người La Hủ, mặc trang phục truyền thống không đơn thuần là làm đẹp, mà còn là hành vi văn hóa, là sự nối dài của truyền thống tổ tiên.
Hiện nay, dù cuộc sống hiện đại đã ảnh hưởng không nhỏ đến lối sống và trang phục thường ngày của người La Hủ, nhưng trong những dịp trọng đại như lễ hội, cưới hỏi, trang phục truyền thống vẫn luôn được trân trọng và gìn giữ như một biểu tượng văn hóa thiêng liêng. Các thế hệ trẻ cũng ngày càng quan tâm hơn đến việc học cách may mặc, thêu thùa trang phục truyền thống từ người lớn tuổi, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa độc đáo này.
Tóm lại, trang phục truyền thống của người La Hủ ở Pa Vệ Sủ là một biểu tượng đậm nét của bản sắc văn hóa dân tộc, là minh chứng cho sự phong phú của kho tàng di sản văn hóa vùng cao Tây Bắc. Thông qua từng đường kim, mũi chỉ, từng sắc màu rực rỡ và cách phối đồ đặc trưng, người La Hủ đã, đang và sẽ tiếp tục kể câu chuyện văn hóa của mình một cách sống động, chân thực và đầy tự hào./.
